Ιδιοτητες – Χημικα χαρακτηριστικα -Αιθεριο ελαιο

21 Σεπτεμβρίου 2013 webmaster Ρίγανη

αντιφλεγμονώδεις

αντιοξειδωτικές

θεραπευτικές

επουλωτικές

τονωτικές

χωνευτικές

εφιδρωτικές

αντιβηχικές

αντιδιαρροϊκές

αντισηπτικές

αντιφυσητικές

εμμηναγωγές

αντιαιμορραγικές

διουρητικές

αναλγητικές

αντι-καρκινογόνες

αντιμυκητιασικές ( 2 )

αντιβακτηριακές

αντιρευματικές

αντιπαρασιτικές

αποχρεμπτικές

ισχυρές αντιϊικές

αντι-αθηροσκληρωτικές

διευκολύνει την πέψη και ανοίγει την όρεξη

διεγερτική της μήτρας για αυτό δεν χορηγείτε ποτέ σε εγκύους

Τι είναι αυτό που τις δίνει όλες αυτές τις θαυμαστές ιδιότητες;

Τι είναι αυτό που κάνει τη ρίγανη να είναι ένα τόσο σημαντικό βότανο;

Ποια είναι τα συστατικά με τόσο μεγάλη βιολογική δράση;

ρίγανη αποτελεί ένα πολύ σημαντικό φυτικό είδος διότι περιέχει συστατικά με πολύ σημαντική βιολογική δράση. Οι κύριες ουσίες που βρίσκονται στο αιθέριο έλαιο και στις οποίες αποδίδονται οι βιολογικές δράσεις είναι η καρβακρόλη (5-isopropyl-o-cresol, 5-isopropyl-2-methylphenol – C10H13OH), και η θυμόλη (6-isopropyl-m-cresol – C10H14O) δυο φαινολικές ενώσεις που δρουν συνεργιστικά (συνδιαστικά). Εκτός όμως από αυτές τις δυο ουσίες, σε μικρότερες ποσότητες ανιχνεύονται οι: α-pinene, linalyl acetate, camphene, methylcarvacrol, β-bisabolene, 6-methyl-3-heptanol, p-cimene, calemene, p-cimene-8-ol, β-caryophyllene, myrcene, cineole, phellandrene, cis-dihydrocarvone, β-pinene, cis-sabinene hydrate, sabinene, cymene, spartholerol, decane, γ-terpinene, germacrene D, terpinen-4-ol, carvacrol acetate, terpinolene, hexanal, limonene, trans-dihydrocarvone, linalool, undecane.

Η ελληνική ρίγανη πλεονεκτεί σε σχέση με την Ισπανική και την Τουρκική στο ότι περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα αιθέριου ελαίου, που κυμαίνεται από 1.8-8.2 ml/100gr ξηρού βάρους. Ακόμα όμως και ανάμεσα σε πληθυσμούς του ίδιου είδους παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στην ποιοτική και στην ποσοτική σύσταση του αιθέριου ελαίου. Οι εξαιρετικά μεγάλες τιμές στην απόδοση του αιθέριου ελαίου (>7 ml/100 gr ξηρού βάρους) βρέθηκαν στην Κρήτη, στην Αμοργό, στο Γύθειο και στη χερσόνησο του Αθου. Τέτοιες υψηλές τιμές δεν βρέθηκαν σε κανένα είδος ρίγανης.

το αιθέριο έλαιό της με το πλήθος των σπουδαίων ουσιών που περιέχει, η ξερή ρίγανη περιέχει 3 έως 5% αιθέριο έλαιο σε μερικές δε περιοχές μπορεί να φτάσει και να περάσει το 7% και αυτό συμβαίνει μόνο σε περιοχές της Ελλάδας.

Οι εξαιρετικά μεγάλες αυτές τιμές βρέθηκαν στην Κρήτη, στην Αμοργό, στο Γύθειο και στη χερσόνησο του Αθου.Τέτοιες υψηλές τιμές δεν έχουν βρεθεί σε κανένα άλλο είδος ρίγανης.Το αιθέριο έλαιο λοιπόν της ρίγανης περιέχει δύο κύριες ουσίες στις οποίες αποδίδονται οι βιολογικές ισχυρές της δράσεις και αυτές είναι η καρβακρόλη 5-isopropyl-o-cresol, 5-isopropyl-2-methylphenol – C10H13OH καιη θυμόλη (6-isopropyl-m-cresol – C10H14O)αυτές οι δυο φαινολικές ενώσεις δρουν με συνέργεια δηλ συνδιαστικά επιπλέον σε μικρότερες ποσότητες ανιχνεύονται και οι παρακάτω ουσίες:

α-pinene

linalyl acetate

camphene

methylcarvacrol

β-bisabolene

6-methyl-3-heptanol

p-cimene

calemene

p-cimene-8-ol

β-caryophyllene

myrcene

cineole

phellandrene

cis-dihydrocarvone

β-pinene

cis-sabinene hydrate

sabinene

cymene

spartholerol

decane

γ-terpinene

germacrene D

terpinen-4-ol

carvacrol acetate

terpinolene

hexanal

limonene

trans-dihydrocarvone

linalool

undecane

στη ρίγανή μας βρίσκουμε επίσης:

σίδηρο και

μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C

Η ρίγανη είναι ένα από τα βότανα με το μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη C. (565 mg %)στη ρίγανη εντοπίζουμε και ένα άλλο ενδιαφέρον γεγονός παρ όλες τις διαφορές που παρατηρούμε λόγω εποχικής και λόγω γεωγραφικής θέσης στη σύσταση της, το άθροισμα των συστατικών της – catvacrol + thymol + p-cymene + y-terpinene – παραμένει πάντα σταθερό.

Αυτό το αξιοθαύμαστο γεγονός προσδίδει στη ρίγανη- Origanum vulgare ssp. hirtum -μια αξιοθαύμαστη σταθερότηταας δούμε τώρα πως και που χρησιμοποιούμε την ρίγανη τη χρησιμοποιούμε εσωτερικά:

με τη μορφή εγχυμάτων για την υπέρταση και την αρτηριοσκλήρυνση

με τη μορφή εγχυμάτων για την ατονία των εντέρων

με τη μορφή εγχυμάτων για την όρεξη και για να διευκολύνουμε την πέψη

με τη μορφή εγχυμάτων σαν ηρεμιστικό για το νευρικό σύστημα

με τη μορφή εγχυμάτων για τις γυναικολογικές ασθένειες π.χ σαν εμμηναγωγό στα επώδυνα έμμηνα ή στην εμμηνόπαυση

για την οξεία και χρόνια βρογχίτιδα σαν αποχρεμπτικό για το βήχα

για την βελτίωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος

για την πνευμονία

για την δύσπνοια και τη φυματίωση των πνευμόνων

για την γρίπη

για το κρυολόγημα

για το βήχα

για τον πονόλαιμο-λόγω των θεραπευτικών και επουλωτικών ιδιοτήτων της χρησιμοποιούμε τη ρίγανη με τη μορφή γαργάρας για τις φλεγμονές και τα έλκη της κοιλότητας του στόματος και των αμυγδαλών

για την ιγμορίτιδα

για την ακμή

για το έκζεμα

για τις αλλεργίες

για το άσθμα

για τον έρπη

για την ψωρίαση

για την αρθρίτιδα

για τις αυτοάνοσες διαταραχές

για την κακή αναπνοή

για τις λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης

για τις λοιμώξεις από Candida

για την κολίτιδα

για την νόσο του Crohn

για τον δάγκειο πυρετό

για την ωταλγία

για την κόπωση

για την τροφική δηλητηρίαση

για την γαστρίτιδα

για την ευεργετική (σπασμολυτική, αντιδιαρροϊκή) δράση της στις ασθένειες των εντέρων και σε περιπτώσεις που συνοδεύονται με δυσκοιλιότητα και τυμπανισμό

για τους σπαστικούς πόνους στο στομάχι και έντερα, στις ασθένειες των εντέρων και των χοληφόρων οδών

για την δυσπεψία

για την σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου

για την λοίμωξη των νεφρών

για την διαταραχές του προστάτη

για την λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος

Με τα πρώτα συμπτώματα του κρυολογήματος ή της γρίπης δεν ξεχνάμε να τοποθετούμε μερικές σταγόνες ριγανέλαιο σε ένα χαρτομάντιλο ή σε λίγο βαμβάκι το οποίο βάζουμε δίπλα στο μαξιλάρι μας για να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση της μύτης. Χρησιμοποιούμε τη ρίγανη εξωτερικά με μορφή εμπλάστρων ή με πλυσίματα ή με την μορφή λαδιού για:

ακμή

κοψίματα

μώλωπες

φλεβίτιδα

αρθρίτιδα

εγκαύματα

πόνος στους μυς και στους τένοντες

πόνος στην πλάτη

κεφαλαλγίες

πονόδοντος

προβλήματα των ούλων

έκζεμα

ψωρίαση

το γνωστό μας πόδι του αθλητή

μυρμηγκιές

τσιμπήματα εντόμων

έρπης

πιτυρίδα

σμηγματόρροια

πληγές του δέρματος

Μπορούμε να πλύνουμε με έγχυμα ρίγανης

πληγές

έκζεμα

περιοχές με φαγούρα

καλόγερους και

πυώδη σπυριά

Το ριγανέλαιο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε αυτούσιο στο δέρμα με προσοχή ή διαλυμένο σε ελαιόλαδο σε μιά αναλογία ένα ( 1 ) προς πέντε ( 5 ) όταν πρόκειται για μεγάλες περιοχές ή για περιοχές του δέρματος με πληγές.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της ρίγανης είναι οι ισχυρότατες αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει έτσι όταν προστίθεται σε τρόφιμα τα προστατεύει από την οξείδωση και τον οργανισμό τον δικό μας από τις νιτροζαμίνες οι οποίες είναι καρκινογόνες ουσίες και για άλλη μιά φορά βλέπουμε πόσο δίκιο είχαν οι παλιές μαγείρισσες που ειδικά το κρέας που επρόκειτο να ψήσουν το μαρινάριζαν με ρίγανη και δεντρολίβανο.

Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες

της ρίγανης

του δεντρολίβανου

του δυόσμου

του φασκόμηλου βοτάνων τα οποία

συνήθως χρησιμοποιούμε για να μαρινάρουμε τα κρέατα, αποδίδονται στα φλαβονοειδήμελέτες που έχουν γίνει έχουν διαπιστώσει ότι:

η προσθήκη ρίγανης στο ελαιόλαδο ενισχύει την ήδη ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση

“Οι δύο βασικές ουσίες που δίνουν στη ρίγανη τις αντισηπτικές της ιδιότητες είναι η καρβακρόλη και η θυμόλη.

Γι’ αυτό και το ριγανέλαιο είναι καλό ακόμη και για τους μύκητες των νυχιών. Υπάρχει όμως κάτι πολύ πιο σοβαρό σχετικά με τη ρίγανη, πέρα από τις γνωστές της καλές ιδιότητες σε ό,τι έχει σχέση με τα αναπνευστικά προβλήματα και τις διάρροιες.

Το αναπτύσσει στο βιβλίο του «Η Χημεία στο πιάτο» και ο ομότιμος καθηγητής της Οργανικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης Αναστάσιος Βάρβογλης.

Ξεκινώντας από το καφεϊκό οξύ, που είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό, γίνεται η παρατήρηση ότι, αν και το όνομά του τείνει να μας παρασύρει να πιστέψουμε το αντίθετο, δεν υπάρχει μόνο στον καφέ αλλά και σε άλλα τρόφιμα.

Σε αχλάδια, ελιές, σταφύλια, θυμάρι, βασιλικό και στη ρίγανη.

Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Ειδικά η ρίγανη περιέχει ένα παράγωγό του, το ροσμαρινικό οξύ, με ισχυρότατο αντιοξειδωτικό χαρακτήρα.

Σε ένα από τα πειράματα διαπιστώθηκε ότι καταστέλλει την παραγωγή από τον μύκητα Aspergillus Flavus των καρκινογόνων μεταβολιτών του, των αφλατοξινών, σε ποσοστό 95%.

Σήμερα θεωρείται από τις πλέον αξιόλογες αντικαρκινικές ουσίες που απαντούν στις τροφές, με ισχυρή παρεμπόδιση της ηπατικής μετάστασης». Οπως μου είχε πει κάποτε μια φαρμακοποιός, η ρίγανη είναι εξαιρετικό φάρμακο αλλά δυστυχώς είναι και πολύ φθηνή για να ενδιαφέρει τις φαρμακευτικές εταιρείες”. Πριν δούμε πως συλλέγουμε το θαυμάσιο αυτό βότανο μία παράκληση -που και άλλες φορές έχω κάνει-προς όλους όσους μαζεύουν ρίγανη και γενικώς βότανα ας μαζεύουμε μόνο όσο βότανο χρειαζόμαστε -δύο το πολύ τρία ματσάκια- μας φτάνει για όλο το χρόνο και ποτέ μα ποτέ δεν ξεριζώνουμε τα φυτά, είναι ότι χειρότερο μπορούμε να κάνουμε τόσο στα βότανα όσο και σε μας τους ίδιους.

Τα φυτά αυτά είναι αυτοφυή και δεν είναι εύκολο να τα αντικαταστήσουμε.Ας δούμε τώρα πως συλλέγουμε τη ρίγανη η καλύτερη εποχή είναι η εποχή της ανθοφορίας, κόβουμε τα ανθισμένα κλωνάρια περίπου 30 με 35 εκατοστά μέγεθος τα κάνουμε ματσάκια -όχι πολύ παχιά περίπου 4 με 5 εκατοστά τα δένουμε χαμηλά στη βάση τους και τα κρεμάμε ανάποδα σε σκιερό μέρος να ξηραθούν.

Περιμένουμε μέχρι να ξεραθούν τελείως και τρίβουμε με το χέρι τα φύλλα και τους ανθούς-όχι με το μίξερ όπως έχω δει να γίνεται τώρα τελευταία που τρίβεται μαζί και το κοτσάνι- μόλις την τρίψουμε την αποθηκεύουμε σε γυάλινο σκουρόχρωμο βάζο και την φυλάσσουμε σε σκοτεινό-ξηρό μέρος για δύο το πολύ χρόνια.

Και μην ξεχνάμε: η άγρια ρίγανη είναι μία από εκείνες τις σπάνιες ουσίες που το λάδι της έχει τη δύναμη να μας δώσει συνεπή θετικά αποτελέσματα αν μια λοίμωξη αναπτυχθεί